مجازات حمل سلاح سرد چیست؟ (چاقو، قمه، قداره، پنجه بوکس )

مجازات حمل سلاح سرد چیست؟ (چاقو، قمه، قداره، پنجه بوکس )

مطابق قوانین جاری در جمهوری اسلامی ایران، حمل، نگهداری و استفاده از هرگونه سلاح گرم و سرد، اعم از انواع بومی و خارجی، بدون اخذ مجوز قانونی از مراجع ذی‌ صلاح جرم محسوب شده و مرتکب علاوه بر ضبط سلاح، به مجازات‌ های تعزیری مندرج در قانون مجازات اسلامی محکوم خواهد شد. این امر با هدف تأمین امنیت عمومی، پیشگیری از وقوع جرایم خشن و حفظ نظم اجتماعی در جامعه پیش‌بینی شده است. 

لازم به ذکر است که سلاح گرم به اشیایی اطلاق می‌شود که با استفاده از نیروی انفجار، گلوله یا ساچمه پرتاب می‌کنند مانند تفنگ، کلت، مسلسل، شاتگان و …

 سلاح سرد نیز شامل کلیه ابزارهایی است که برای آسیب رساندن به افراد از طریق بریدن، فرو بردن یا ضربه‌زدن طراحی شده‌اند؛ مانند چاقو، قمه، شمشیر، تبر، دشنه و …

بنابراین، هرگونه حمل، نگهداری یا استفاده از سلاح، حتی در محیط‌ های خصوصی، بدون اخذ مجوز قانونی، تخلف محسوب شده و پیگرد قانونی دارد.

سلاح سرد چیست؟

یکی از سوالاتی که ممکن است ذهن افراد را به خود درگیر کند این است که در قانون سلاح سرد به چه چیزی گفته می‌شود؟ در جواب این سوال باید گفت با استناد به آیین‌نامه اجرایی قانون مجازات قاچاق اسلحه و مهمات سلاح سرد شامل وسایل، آلات و ادواتی می‌شود که با استفاده از آن‌ها صدا یا شعله و حرارتی ایجاد نخواهد شد بلکه منجر به پارگی، خونریزی، از کار افتادن موقت یا دائم اعضا بدن می‌شود و در نهایت منجر به فوت طرف مقابل خواهد شد. مثلا جرم اسپری فلفل شامل سلاح های سرد نمی‌شود. سلاح سرد جنگی نیز به سلاحی اطلاق می‌‌شود که در نبرد های تن‌ به‌ تن نیرو های مسلح مورد استفاده واقع می‌شود.

انواع سلاح سرد غیر جنگی در قانون

برای اینکه بتوان بهتر این قوانین را درک کرد و نظر قاضی را تشخیص داد باید با انواع سلاح سرد غیر جنگی آشنایی داشت.

 سلاح سرد شامل چیست؟ از مهم ترین موارد سلاح سرد غیر جنگی باید به:

• چاقو

• قمه

• زنجیر

• شوکرهای الکتریکی

• تفنگ بادی

• افشانه‌های اشک‌آور

• افشانه‌های خواب‌آور

• افشانه‌های بیهوش‌کننده

• پنجه بوکس

• کلت بادی

و... اشاره کرد که هر کدام این موارد می‌تواند آسیب‌ زننده بوده و در مواقعی موجب فوت فرد شود. البته ملاک تشخیص این سلاح‌ها وزارت دفاع است؛ زیرا برخی از سلاح‌ها را به عنوان ادوات سرگرمی قبول داشته و حمل آن‌ها جرم محسوب نخواهد شد. طبق تحقیقات انجام شده توسط ناجا باید گفت چهل درصد نزاع‌ها با سلاح سرد انجام می‌پذیرد که رقم قابل توجهی بوده و باید به آن رسیدگی شود.

💠 مطلب مرتبط: جرم چاقوکشی چیست؟ 💠

مجازات حمل سلاح سرد جنگی

طبق ماده 4 قانون مجازات قاچاق اسلحه و مهمات و دارندگان سلاح و مهمات غیرمجاز، نگهداری و حمل هرنوع سلاح بدون مجوز مراجع ذی‌صلاح جرم بوده و مرتکب به مجازات‌ های مندرج در این قانون محکوم خواهد شد. 

لذا این دسته از سلاح‌ها شامل انواع گوناگونی نظیر سر نیزه‌های قابل نصب بر روی تفنگ، گاردهای سنگری رایج در نیروهای مسلح و یا شبیه به آنها همچون شمشیر و امثال آن می‌باشد. حتی اگر هیچ استفاده‌ای از این نوع سلاح در ضرب و جرح نشود.

دارا بودن سلاح سرد جنگی و مهمات و ادوات آن اگر فاقد مجوز از مراجع ذی صلاح باشد، مجازاتی معادل نود و یک روز تا شش ماه زندان و یا پرداخت جریمه نقدی از ده میلیون ریال تا بیست میلیون ریال به دنبال خواهد داشت، در صورتی که طرف مقابل در حین ضرب و جرح آسیب ببیند، بنابر نوع و میزان آسیب دیدگی مجازات دیه و یا قصاص برای او در نظر گرفته خواهد شد. 

مجازات حمل سلاح سرد غیر جنگی

ماده 617 قانون مجازات اسلامی به شرح «هرکس به وسیله چاقو و یا هر نوع اسلحه دیگر تظاهر یا قدرت‌ نمایی نماید یا آن را وسیله مزاحمت اشخاص یا اخاذی یا تهدید قرار دهد یا با کسی گلاویز شود در صورتی که از مصادیق محارب نباشد به حبس از 6 ماه تا 2 سال و تا 74 ضربه شلاق محکوم خواهد شد.» به مجازات سلاح سرد غیر جنگی پرداخته است.

البته این ماده دارای 2 تبصره به شرح:

تبصره یک: حمل قمه، شمشیر، قداره و پنجه‌ بوکس در صورتی که صرفا به منظور درگیری فیزیکی و ضرب و جرح باشد جرم محسوب شده و مرتکب به حداقل مجازات مقرر در این ماده محکوم می‌گردد. 

تبصره دو: تولید، عرضه یا حمل ادوات موضوع تبصره یک در موارد ورزشی، نمایشی، آموزشی و نیاز ضروری اشخاص برای استفاده شغلی یا دفاع شخصی پس از دریافت مجوز بلامانع است. 

می‌باشد که حمل سلاح سرد را در صورت دارا بودن مجوز رسمی بلامانع دانسته است.

حمل قمه ، قداره،  شمشیر و پنجه بوکس

حمل سلاح سرد، از جمله قداره، شمشیر و پنجه بوکس، در بسیاری از نظام‌ های حقوقی جرم محسوب می‌شود. این امر به دلیل پتانسیل بالای این ابزارها در ایجاد آسیب‌ های جدی به افراد و اختلال در نظم عمومی است.

شاید برای بسیاری از شما سوال باشد که قداره چیست؟ 

در پاسخ به این سوال باید بگوییم که قداره یک نوع شمشیر کوتاه و خمیده است که به عنوان یک سلاح سرد تعریف می‌شود.

در ادامه به توضیح حمل و مجازات موارد مذکور می‌پردازیم. تا انتها همراه ما باشید.

قانونگذار از میان سلاح‌ های سرد، حمل چهار سلاح قمه، شمشیر، قداره و پنجه بوکس را جرم انگاری کرده است، اما نه در هر شرایطی، بلکه فقط در صورتی که ثابت شود هدف از حمل آن ها "درگیری فیزیکی و ضرب و جرح"  بوده است.

 به عبارت دقیق‌تر، تبصره ۱ ماده ۶۱۷ قانون تعزیرات مصوب ۱۳۷۵ می‌گوید: "حمل قمه، شمشیر، قداره و پنجه بوکس در صورتی جرم محسوب می‌شود که صرفاً به منظور درگیری ضرب و جرح انجام شده باشد."

در این صورت، فرد به حداقل مجازات تعیین شده در این ماده یعنی ۶ ماه حبس و ۱ ضربه شلاق محکوم خواهد شد. ضمناً واردات، تولید و عرضه این سلاح‌ها نیز ممنوع بوده و مرتکب به جزای نقدی درجه ۶ (از ۶ میلیون تومان تا ۲۴ میلیون تومان) محکوم و سلاح‌ها هم به نفع دولت ضبط یا معدوم می‌شوند.

در خصوص عبارت "به منظور درگیری"، دو تفسیر حقوقی ارائه شده است: 

• تفسیر اول، این عبارت را صرفاً جنبه‌ای توصیفی دانسته و به این معناست که این چهار نوع سلاح سرد، ذاتاً برای درگیری طراحی شده‌اند و کاربرد دیگری ندارند. بنابراین، حمل هر یک از این سلاح‌ها، صرف‌ نظر از قصد حامل، مستوجب مجازات حمل سلاح سرد (تبصره ۱ ماده ۶۱۷ قانون مجازات اسلامی) به ۶ ماه حبس محکوم می‌باشد. این تفسیر، با هدف پیشگیری از وقوع جرایم خشن و حفظ نظم عمومی جامعه ارائه شده است.

• نظر دیگری نیز وجود دارد مبنی بر اینکه عبارت "به منظور درگیری" نه تنها جنبه توضیحی یا توصیفی ندارد، بلکه به عنوان یک شرط ضمنی در جرم تلقی می‌شود. اصل بر تقییدی بودن شرایط در قوانین کیفری است، لذا برای تحقق جرم حمل سلاح سرد با هدف درگیری، وجود قصد ارتکاب جرم اصلی (درگیری) ضروری است. این دیدگاه که با اصل برائت و تفسیر مضیق قوانین کیفری همسو است، در میان بسیاری از قضات پذیرفته شده است.

💠 مطلب مرتبط : جرم اسپری فلفل برای مردان💠

حمل چاقو برای دفاع

مطابق ماده ۱۵۶ قانون مجازات اسلامی، استفاده از سلاح سرد در مواردی که به طور معمول جرم محسوب می‌شود، تحت شرایط خاصی می‌تواند به عنوان "دفاع مشروع" شناخته شود. این بدان معناست که فردی که برای دفاع از جان، مال یا ناموس خود از سلاح سرد استفاده می‌کند، در صورتی که شرایط قانونی آن محقق شده باشد، مرتکب جرم شناخته نخواهد شد.

چه زمانی استفاده از سلاح سرد دفاع مشروع محسوب می‌شود؟

1. ضرورت دفاع: فرد باید به طور واقعی احساس خطر کرده و استفاده از سلاح سرد را تنها راه دفاع از خود بداند. این امر زمانی مصداق پیدا می‌کند که امکان فرار یا مقابله به روش‌های دیگری وجود نداشته باشد.

2. عدم دسترسی به ماموران دولتی: در شرایطی که دسترسی به نیروهای انتظامی امکان‌پذیر نباشد یا این نیروها توانایی جلوگیری از تجاوز را نداشته باشند، فرد مجاز به دفاع از خود است.

3. احتمال وقوع آسیب جدی: اگر فرد به دلیل تجاوز یا تعرض با خطر جدی مواجه باشد و استفاده از سلاح سرد تنها راه جلوگیری از آسیب باشد، این عمل دفاع مشروع محسوب می‌شود.

4. آغاز تجاوز توسط فرد مهاجم: در صورتی که فرد مهاجم به صورت آگاهانه و بدون دلیل موجه به فرد دیگر حمله کند و دفاع از سوی فرد مورد تعرض آغاز نشده باشد، استفاده از سلاح سرد برای دفع تجاوز مجاز است.

آیا حمل چاقو در ماشین جرم محسوب می‌شود؟

همانطور که گفتیم، انواع سلاح به دو نوع سرد و گرم تقسیم می‌شود که حمل و نگهداری آن‌ها بدون مجوز در قانون ایران مجازات دارد. این مجازات‌ها نیز به علت قدرت آسیب‌ زنندگی به دیگران و بروز صدمات و جنایات مختلف در آن‌ها می‌باشد. همچنین این مجازات‌ها می‌تواند نقش بازدارندگی در جامعه داشته و از تحقق بسیاری از جرایم جلوگیری کند. 

لذا در پاسخ به این سوال باید بگویید که به طور کلی، از آنجایی که وسایلی نظیر چاقو، کارد آشپزخانه، ساطور، چاقوی ضامن دار و وسایلی نظیر آن که در امور عادی زندگی کاربرد دارد، قابل ممنوع کردن نیست، حمل و نگهداری آن هم از سوی قانوگذار جرم دانسته نشده و مجازاتی ندارد.

اما اگر سلاحی مانند پنجه بوکس و قمه در ماشین شما یافت شود، حمل این وسایل نمی‌تواند توجیهی داشته باشد و چنانچه کسی به صورت غیرمجاز سلاح سرد را خریداری، نگهداری یا حمل کنند یا با آن معامله دیگری انجام دهد به حبس از ۹۱ روز تا ۶ ماه یا جزای نقدی از ۱۰ میلیون تا ۲۰ میلیون ریال محکوم می‌شود البته اگر موضوع جرم این ماده بیش از یک قبضه یا قطعات موثر از چند قبضه باشد مجازات مرتکب مورد یک درجه تشدید می‌شود.

وسایل دفاع شخصی مجاز در ایران 

در ایران، حمل و استفاده از بسیاری از وسایل دفاع شخصی به صورت قانونی مجاز نیست. این محدودیت‌ها با هدف کاهش خشونت و جرایم مرتبط با سلاح سرد وضع شده‌اند.

بنابراین با توجه به افزایش جرایم و تغییرات ساختاری جامعه، لزوم ساماندهی تجهیزات دفاع شخصی و جلوگیری از سوء استفاده از آنها به ویژه افشانه‌های اشک آور و شوکر، قانونگذار اقدام به محدود نمودن تولید، توزیع و صدور مجوز استفاده شخصی از این تجهیزات به نیروی انتظامی نموده است.

 با این حال، با توجه به تهدیدات خاصی که متوجه برخی از صنوف، مقرر گردیده است که برای این افراد، بیش از سایرین در معرض تهدید افراد متخلف قرار دارند، تحت شرایط خاص و با هدف ایجاد بازدارندگی تا زمان حضور نیروهای انتظامی، مجوز حمل تجهیزات دفاع شخصی صادر گردد.

لازم به ذکر است که حمل ابزارهایی مانند اسپری فلفل و شوکر برای دفاع از خود، موضوعی است که همواره با ابهامات و سوالات بسیاری همراه بوده است. گرچه این وسایل به ظاهر برای دفاع شخصی طراحی شده‌اند، اما حمل اسپری فلفل و شوکر جهت دفاع، حمل سلاح محسوب می‌شود و مجازات آن به نوع و شرایط حمل آن بستگی دارد:

اسپری فلفل:

• حمل اسپری فلفل کوچک (تا ۱۰۰ میلی‌لیتر): از نظر قانونی مجاز است. با این حال، استفاده از آن صرفاً در شرایط اضطراری و برای دفاع از خود توصیه می‌شود. هرگونه سوءاستفاده از این وسیله می‌تواند به عنوان تهدید یا حمله تلقی شود.

• حمل اسپری فلفل بزرگ (بالاتر از ۱۰۰ میلی‌لیتر): حمل این نوع اسپری فلفل به طور قاطع ممنوع بوده و مرتکب آن به حبس از ۶ ماه تا ۲ سال محکوم خواهد شد.

شوکر: 

• حمل شوکر به هیچ عنوان مجاز نیست و مرتکب آن به حبس از ۹۱ روز تا ۶ ماه محکوم خواهد شد. شوکر به دلیل قدرت تخریبی بالایی که دارد، می‌تواند آسیب‌های جدی به فرد مقابل وارد کند و در برخی موارد حتی منجر به مرگ شود.

💠 مطلب مرتبط: اثر انگشت روی چه چیزهایی می‌ماند؟  💠

آیا قانون بین سلاح سرد و گرم تفاوتی قائل است؟

همانطور که در ابتدا به آن اشاره کردیم سلاح به دو نوع سرد و گرم تقسیم می‌شود اما در اینجا باید بررسی کرد آیا قانون هم بین سلاح سرد و گرم تفاوتی قائل است یا خیر؟ در جواب این سوال باید گفت همان‌طور که قانون مجازات اسلامی، به ویژه ماده 279، تصریح می‌کند، استفاده از هر نوع سلاحی که امنیت جامعه را به خطر اندازد، جرم محسوب می‌شود. چه این سلاح سردی چون چاقو، شمشیر یا خنجر باشد و چه سلاح گرمی مانند اسلحه گرم، تفنگ یا تپانچه، هرگونه تهدید یا حمله با این ابزارها، مصداق بارز محاربه است و مجازات سنگینی را در پی خواهد داشت.

شایان ذکر است که حتی حمل و نگهداری سلاح گرم بدون مجوز قانونی نیز جرم محسوب می‌شود و فرد متخلف علاوه بر مجازات حمل سلاح غیرمجاز، ممکن است به اتهام اقدام علیه امنیت ملی نیز محکوم شود. بنابراین، داشتن هرگونه سلاح گرم بدون مجوز قانونی، نه تنها خطرناک است بلکه عواقب حقوقی بسیار جدی نیز به دنبال خواهد داشت.

دادگاه صالح رسیدگی به جرایم حمل سلاح

برای اینکه بدانیم دادگاه صالح برای رسیدگی به جرایم حمل سلاح کدام محکمه است باید به ماده 303 قانون آیین دادرسی کیفری استناد کنیم. بر اساس این قانون، مراجع صالح برای رسیدگی به جرایم مربوط به حمل اسلحه و مهمات، دادگاه کیفری محل وقوع جرم است اما در مورد قاچاق اسلحه و مهمات دادگاه انقلاب تصمیم‌گیری نموده و نظر نهایی را اعلام خواهد کرد. 

سخن آخر

یکی از مواردی که می‌تواند در جامعه آسیب‌ زننده بوده و باعث هرج و مرج شود حمل و نگهداری سلاح توسط دیگران است. سلاح می‌تواند به دو نوع گرم و سرد تقسیم شود که در صورت عدم وجود مجوز های قانونی برای حمل آن، فرد مجرم شناخته شده و برای او مجازات در قانون در نظر گرفته شده است. ما سعی کردیم در این مقاله با استناد به مواد قانونی مختلف میزان مجازات حمل انواع سلاح سرد را شرح داده و دادگاه صالح رسیدگی به این جرایم را مشخص کنیم.

در نهایت باید بدانید که اثبات استفاده از سلاح سرد در پرونده‌ های کیفری نیازمند دقت و تخصص بالایی است. قوانین و مقررات این حوزه پیچیده بوده و ممکن است بسته به شرایط هر پرونده، معیارهای اثبات متفاوتی در نظر گرفته شود. برای دستیابی به بهترین نتیجه، مشاوره با یک وکیل کیفری مجرب امری ضروری است. وکیل وند با سال‌ها تجربه در این زمینه، آماده است تا با بهره‌ گیری از دانش حقوقی و مهارت‌ های وکالتی خود، به شما در جمع‌ آوری شواهد قوی، ارائه دفاعیات کارآمد و افزایش احتمال موفقیت در پرونده‌تان کمک کند. خدمات حقوقی ما به صورت آنلاین( ۲۴ ساعتع) و حضوری در دسترس شما عزیزان قرار دارد.